Wat hebben de Duitse bezetting van Eeklo en burlesk cabaret in een woonzorgcentrum met elkaar gemeen? Meer dan een ogenschijnlijk absurde quizvraag zijn het beide thema’s in kleinschalige bovenlokale cultuurprojecten die vanaf 1 januari van start gegaan zijn. Vlaams minister van cultuur Caroline Gennez kende begin december aan 20 verenigingen subsidies toe voor het uitvoeren van een kleinschalig bovenlokaal cultuurproject. In totaal werd zo’n 370.000€ verdeeld.

Op 1 maart 2024 werd de eerste ronde van de kleinschalige bovenlokale cultuurprojecten afgesloten. Toen werden 79 projectvoorstellen ingediend, waarvan er 36 werden weerhouden. Bij deze tweede ronde, met als deadline 1 september 2024, werden 45 (ontvankelijke) projecten ingediend, waarvan er dus 20 werden goedgekeurd.

Via de kleinschalige bovenlokale cultuurprojecten kunnen kleinere verenigingen en niet- gesubsidieerde organisaties gedurende één jaar een bovenlokaal cultuurproject uitrollen met maximaal 25.000€ subsidie. Inhoudelijk liggen de projecten ver uiteen, maar meteen valt op dat er veel muziekprojecten bij zijn.

Muziek en meer

Averbode Klassiek is een kamermuziekreeks en -festival in de prachtige abdij van Averbode. Terwijl het al bestaat sinds 2019 slaan ze nu een andere weg in: experimenteren met nieuwe formules om zo een nieuw publiek aan te spreken en te groeien als organisatie. Zo treden ze bijvoorbeeld buiten de muren van de abdij en zetten ze optredens op in naburige gemeentes.

Het Aarschots Folk & Bluegrass festival wil het genre meer bekendheid geven in de regio en start met educatieve lespakketten voor scholen en een G-folkbal voor mensen met een beperking.

Hageland Harmonieus is een samenwerking tussen 5 gemeenten in het Hageland en zet participatieve trajecten op die uitmonden in 5 meezing-concerten voor de inwoners op unieke locaties in de regio.

Atom Percussion & friends bouwt verder op een traject van de Koninklijke muziekmaatschappij Moed & Volharding uit Denderhoutem om slagwerk uit de schaduw van de harmonie te halen en als
volwaardig melodisch ensemble te profileren. Muziekacademies en verenigingen uit de regio zetten vernieuwende (slagwerk)composities op die culmineren in een showcase.

Talentontwikkeling en ‘couleur locale’

Een aantal muziekprojecten zet ook doelbewust in op talentontwikkeling en het bieden van zichtbaarheid voor jonge muzikanten. Zo wordt Funhouse XL een platform dat jong talent binnen de punk, hardrock, emo en garagerock wil ondersteunen en dit via showcases, kansen voor de bredere community (schrijvers, fotografen,…) en fanzines (zelfgemaakte magazines). Culturele kickstart trekt de kaart van jong Vlaams talent binnen 3 festivals van het Merksems festivalweekend. Jonge artiesten binnen verschillende genres worden gekoppeld aan thematische festivals (van Metal tot Reggae) en gecoacht naar volwaardige
live-optredens.

Zenne op toer vertrekt vanuit het gebrek aan podiumkansen voor lokale artiesten uit de regio en start met 6 cultuurcentra uit regio Zender een traject op, bestaande uit een concertreeks in Pajottenland-Zennevalei (in samenwerking met lokale cafés), begeleiding van lokale organisaties op administratief en financieel vlak en het uitdenken van een langetermijnvisie om deze werking verder te zetten.

De zes van de Zuidrand biedt jonge kunstenaars uit de Antwerpse Zuidrand de kans met hun werk naar buiten te komen en ondersteunt hen bij de start van hun professionele carrière als beeldend kunstenaar. Ze worden begeleid door gevestigde professionele kunstenaars en krijgen zichtbaarheid op verschillende locaties in de regio.

Oog voor maatschappelijke kwetsbaarheid

Een zwaluw maakt de lente is een procesmatige cocreatie rond het thema ‘mens-dier’ van verschillende verenigingen uit regio Brussel dat uitmondt in een multidisciplinaire circusvoorstelling. Deze zal opgevoerd worden in Bogaarden en Leuven door een mix van in- en outsiderkunstenaars.

Vijf organisaties onder de vleugels van Hamaril vinden elkaar in de ambitie om kwetsbare jongeren te laten proeven van muziek en dans en geven hen de ruimte te experimenteren. Via muziek- en dansateliers ‘vaarwel drempels’ die georganiseerd worden op locaties in de nabije omgeving van de jongeren en tijdens hun vrije tijd willen ze die jongeren prikkelen en zoveel mogelijk drempels wegnemen.

Erfgoed en lokale trots

In het project Shoot me a bird neemt beeldend kunstenaar en fotograaf Siska Vandecasteele ons mee op een tijdreis en wandeling van Ieper naar het bakkerijmuseum in Veurne, langs verschillende plekken waar een expo uitgespreid is rond de dialoog die ze voert met haar wijlen overgrootvader, fotograaf en patissier Hector de Haeck.

De overgrootvader staat ook centraal in het project Mijn overgrootvader van vzw De Honingboom. Zij ontwikkelen een podcast, lesmap voor de lagere school, liedjes en een e-book over de mijnramp van
Marcinelle en de (blijvende) impact ervan op de inwoners uit de regio Tremelo/Begijnendijk.

Regisseur Lucas Derycke restaget met een groep van 50 deelnemers de Duitse bezetting van Eeklo in 1940. Die staging speelt zich af op de oorspronkelijke locaties gespreid over drie dagen, binnen het project De bezetting.

Lang en gelukkig is een ambitieus project dan de Kempense reuzencultuur nieuw leven inblaast. Ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de Turnhoutse reuzenclub organiseren ze het huwelijk van twee reuzen. Dit via een groots participatief voortraject waarin diverse gemeenschappen en generaties betrokken worden.

Een andere reus die een jubileum viert in 2025 is het Peird van Appels, dat ter gelegenheid van de 100e verjaardag van de Appelse jaarmarkt, samen met zijn collega peirden en andere huppelpaartdjes een nieuwe jeugdwerking opzet en een belangrijk regionaal erfstuk in de verf zet.

De inventarisatie van het werk van Genks kunstenaar Ado Hamelryck is de aanleiding voor
vzw Hamelryck Art om een documentaire over zijn leven te maken en lesmateriaal te ontwikkelen voor het lager onderwijs, secundair onderwijs en DKO.

Koninklijke fanfare ‘de werkmanszonen’ uit Zichen-Zussen-Bolder heeft met het Gallo-Romeins museum van Tongeren een compositieopdracht uitgeschreven dat het stuk over Ambiorix in Caesars De bello Gallico vertaalt naar fanfaremuziek. Het resultaat, onder de titel Atuatuca, wordt gepresenteerd in het museum, voorzien van een geschiedkundige omkadering voor zowel liefhebbers van muziek als geschiedenis.

Gemeente Nazareth brengt de rijke geschiedenis van het Kinderkasteeltje weer tot leven via podcasts, publieke activiteiten en een publicatie. Het kinderkasteeltje is een historisch gebouw uit 1882 dat zowel opvangtehuis, school als kinderdagverblijf was. Nu die werking er naar meer dan 100 jaar verhuist, blikken ze terug op een gebouw met een bijzondere betekenis voor de bewoners uit de regio.

Hors-categorie

En dan zijn er nog twee projecten die zich niet in een vakje laten vatten. Varieté in het WZC is dan ook geen alledaagse bezigheid. Burlesqueartiesten Kelly & Dolly creëren en presenteren cabaretvoorstellingen mét en voor ouderen met zorgnood in de WZC Het Heiveld in Sint-Amandsberg en Zonneheem in Eeklo. De voorstelling toert vervolgens langs twee lokale cultuurcentra, voor een avond vol plezier en verbinding die ongetwijfeld een positieve impact zal hebben op de levenskwaliteit van de ouderen.

De kleine onhebbelijkheden van het patriarchaat is een komische, kritische musical over het vrouw zijn in een door mannen gestuurde maatschappij. Het wil, in samenwerking met vrouwenvereniging Rebelle, de frustraties die vrouwen ervaren bespreekbaar maken. Dat doen ze via een voorafgaand onderzoek naar de universaliteit van hun ervaringen, hun blinde vlekken etc.

Voor wie in 2025 eens een culturele ronde van Vlaanderen wil afleggen, bieden deze projecten dus een brede waaier aan originele activiteiten op al even originele locaties.

Meer redenen om de brede regio in te trekken hebben wij alvast niet nodig! Tot onderweg?